Со ВИ можеме да го премостиме деценискиот јаз во нашата култура

...или: „Што научив од анимирањето кус филм според роман со помош на вештачката интелигенција“ ...или „Неколку зборови за тоа дека вештачката интелигенија не е непријател - таа (може да бид)е сојузник!“ Пишува: Бранко Прља Откако се впуштив во светот на генеративната ВИ, доживеав многу интересни нешта. Како прво, општа осуда од...

Иднината во научната фантастика е метафора (Урсула К. ле Гвин)

Научната фантастика честопати е опишана, па и дефинирана, како екстраполативна. Писателот на научна фантастика треба да земе еден тренд или феномен од „сега и тука“, да го прочисти и да го интензивира за драматичен ефект, како и да го продолжи во иднината. „Ако ова продолжи, ова е тоа што ќе...

Дојде ли време за враќање на авторот? (Жозе Сарамаго)

(Меѓу сезнаечкиот Раскажувач и внатрешниот монолог) Откога постои светот, секој пат кога ќе се постави прашањето за брилијантниот успех на мажот и потполниот пораз, се наоѓа некој да ја изговори иритирачката фраза што со постојаното користење стана класична максима — cherchez la femme. Ова значи дека каков и да е, мажот е...

Божественото насилство и глобалниот капитализам (Тончи Валентиќ)

Да не правиме ништо понекогаш претставува најнасилното нешто што можеме да го направиме - Славој Жижек Проблемот на насилството веројатно никогаш не бил толку присутен во јавната сфера колку што е денес кога сме на почетокот на дваесет и првиот век, соочени со сè почести вистински и лажни терористички закани,...

Кој е романописецот? (Милан Кундера)

...Животот е краток, четива има полно, а литературата се самоубива со својата полудена продуктивност... Кој сака да сфати, мора да спореди Кога Херман Брох сака да расветли некој лик, прво го дефинира неговиот основен став за потоа постепено да му се приближува со одделни страни на неговиот карактер. Од апстрактното...

„Илијада“ или песна за силата (Симон Веј)

Вистинскиот јунак, вистинската тема, средиштето на Илијада, е силата. Силата со која луѓето се служат, силата што ги покорува, силата под која човечкото тело се згрчува. Човековата душа во Илијада постојано се покажува како преобразена во односите со силата: повлечена, заслепена од силата со која е уверена дека располага, свиена...

Идејата за градот во европската мисла (Карл Е. Шорске)

Во текот на два грозни века на преобразба на општеството, проблемот на градот непрекинато ја притискал свеста на европските мислители и уметници. Уметниците различно реагирале на тој притисок, затоа што општествените промени со себе донеле потемелни преобразби на идеите и вредностите отколку што имало промени во самото општество. Градот никој...

Слободанка Пековиќ: Бајка, поука и тривијална книжевност

Покрај вестерн, еротскиот и научно-фантастичниот роман, двата основни облика на тривијална литература денес се криминалниот и љубовниот роман. Двата се замислени и остварени како средство за лесна заработка. За да ја задоволат таа основна задача, мора да заинтересираат голем број консументи, целосно да го освојат нивното внимание, да ги обземат...

Тривијална книжевност (Зденко Шкреб)

Ако човек се најде среде мноштво исти, а разнолики предмети или појави, а треба да направи преглед, најразумно ќе постапи ако се обиде врз основа на одредени критериуми тоа мноштво да го распредели во сродни групи. Редуцирајќи го мноштвото на повеќе мали сродни групи, побрзо и полесно ќе ги прегледа...

Да се раскажува градот (Џевад Карахасан)

Раскажувачката авторска проза нераскинливо е врзана за градот, како историски, со своето настанување, така и технички, со условите кои се неопходни за постоењето и нормалниот живот на раскажувачката книжевност. Таа книжевна форма се јавува дури во зрелиот хеленизам, како т.н. грчки љубовен роман, при крајот на вториот и првиот век...

Писателот и градот (Мирко Ковач)

  Секој од нас засакува или замразува некој град често не ни знаејќи зошто, било во него да сме се нашле за првпат, било да сме престојувале подолго или пократко време. Некое лошо или добро искуство може да влијае на нашите чувства кон одреден град. Со градовите е како и...

Животот како сапуница (Дубравка Угрешиќ)

„Подобро е да се користи „сапуница“, отколку солзавец!“ – Емилио Азкарага, мексиканска медиумска личност 1. Срушувањето на комунистичкиот систем во бившите комунистички земји беше проследено од многу заеднички појави. За тие појави историчарите, политиколозите и писателите напишаа, пишуваат и уште ќе пишуваат свои студии и книги. Меѓутоа, сигурна сум дека Робинката Исаура...

Естетиката и егзистенцијата (Милан Кундера)

Kој е поблесав, блесавиот кој го фали паметниот или паметниот кој верува во фалбата на блесавиот? Стапнавме во сферата на поинаквото комично, попрефинето и многу подрагоцено. Естетика и егзистенција Каде треба да се бараат најдлабоките причини кои ги тераат луѓето еден кон друг да чувствуваат симпатија или антипатија, да можат или...